HỒ BIỂU CHÁNH
.
COM

TIỂU THUYẾT

 
Cay Ðắng Mùi Ðời
Hồ Biểu Chánh, Sài Gòn, 1923

.Ba Thời có chồng là Hữu đi làm ăn xa. Ở nhà Thời lượm gặp một đứa bé độ 5 tháng bị bỏ rơi, đem về nuôi, đặt tên là Ðược. Thằng được lên 9 thì Hữu trở về, Anh ta bán cho Trần Cao Ðàng. Thầy Ðàng trước kia dạy học, sau làm thông ngôn, gặp quan trên khắc khe, tức khí xin thôi việc, lại bị vợ bạc đãi bèn bỏ đi lang thang khắp lục tỉnh. Thầy xin con Liên và thằng Ðược, dạy chúng đàn ca trình diễn cho thiên hạ nghe mà kiếm tiền. Ngoài ra những lúc rảnh rang, thầy còn dạy cho chúng học chữ quốc ngữ và chỉ bảo điều hay lẽ phải. Một hôm ba thầy trò đến Trà Vinh, thầy Ðàng thấy một chú bếp xét giấy thuế thân đánh một người dân quê, thầy bất bình nên can thiệp. Vì vậy thầy bị đưa ra tòa lãnh án 15 ngày tù. Trong thời gian thầy ở tù , con Liên và thằng Ðược gặp bà hội đồng Nhàn đem con là Thanh Phong lên Sài Gòn chửa bịnh. Bà hội đồng thấy con thích hai đứa trẻ nầy nên đem chúng đi theo dưới ghe và biên thư nhờ người dặn thầy Ðàng mãn hạn tù đến Mỹ Tho tìm bà. Gặp thầy Ðàng, bà ngỏ ý xin con Liên và thằng Ðược để con bà có bầu bạn và giúp chúng lập thân sau nầy, thầy Ðàng thấy con Liên cần đươc bà Hội đồng dạy nữ công nữ hạnh nên bằng lòng cho nó ở lại, rồi dắt thằng Ðược ra đi…. Nhiều chuyện xảy ra tiếp cho thầy Ðàng và thằng Ðược.