1936. Phải, năm 1936.

Năm nầy giống như những năm về trước, mà xem kỹ lại cũng không khác với mấy năm về sau đây.

Năm đó đến tiết tháng hai, ở vùng ôn đới người ta gọi là mùa xuân. trong tiết ấy người ta nở nang sinh lực dưới bầu trời sáng lạng và thanh khí mát mẻ nhẹ nhàng. Người ta say sưa trước cảnh cây sum sê chồi lá, non sông hớn hở vui cười. Trong vườn bá hoa đua nở chào xuân; ngoài ngõ vạn vật khoe tươi chờ khách.

Nam Việt ta nằm nhằm vùng nhiệt đới, bởi vậy qua tiết tháng hai thì thiếu cảnh xuân tốt tươi mát mẻ đó. Ban ngày, hễ mặt nhựt lên cao, thì chói chang nóng như đổ lửa làm cho cỏ cây khô héo, con người nực hầm. Trong chốn đồng áng, nhờ ngọn gió chướng đẩy đưa phá tan hơi nóng, người ta được hưởng mát mẻ ít nhiều, chớ ở tại thủ đô Sài Gòn hay ở vùng ngoại ô cũng vậy, ngồi trong nhà như ngồi giữa lò, đi ngoài đường như đi dưới ngọn lửa.

Phải sống với cảnh đời cực khổ mệt nhọc đó, bởi vậy thi sĩ cũng như lao công, cả thảy đều thích mặt trăng chớ không ưa mặt trời, nghĩ vì sáng lạng mà nóng hầm thì khổ quá, thôi thì thà là lu mờ mà khoẻ khoắn mà dễ chịu hơn.

Tuy vậy mà nắng nóng không đủ oai thế làm cho con người kiêng nể, khiếp sợ đâu. Nắng nóng mặc nắng, đi làm vẫn cứ đi.

Hôm ấy, vừa tảng sáng, trên đường quan lộ nằm ngang qua xóm Chí Hòa, người ta đi dập dìu, tốp bảy tốp ba, người ngồi xe, kẻ đi bộ nối nhau đổ xuống Sài Gòn đặng mưu lợi cầu danh, hoặc làm công làm thợ.

Sau một đêm nghỉ khoẻ, những người ở dọc theo đường nầy thảy đều thức dậy ra sân mà hưởng thêm chút thanh khí ban mai, để lấy sức cho đầy đủ mà chống chỏi với hơi nóng sắp tới, nó sẽ hừng hực lại từ giờ thìn đến giờ dậu.

Cũng như các người khác, thầy Hai Thanh, tuổi trên sáu mươi, tóc đã bạc trắng, răng đã rụng bộn, sớm mai nầy thầy đi mấy vòng trong sân rồi thầy bước thẳng ra lộ. Trước đứng hứng mát chơi, sau xem thiên hạ đi chợ. Thầy ngó xuống phía nhà ông Ba Chánh, là bạn cố giao của thầy, trước kia làm thầy thuốc mà sanh nhai, sau nầy con ông đã giàu, tuổi ông đã lớn nên ông húng hính, dưỡng nhàn, vui với bình trà trưa sớm. Thầy Hai Thanh thấy người ta giụm năm giụm bảy đứng ngó vô sân ông Ba Chánh. Cách một lát có một chiếc xe hơi từ phía Sài Gòn chạy lên bóp kèn rồi quẹo vô sân nữa.

Thừa trời còn mát, thầy Thanh thủng thẳng lần bước xuống phía đó coi nhà ông bạn có việc chi mà người ta tụ tập khác thường. Vừa tới đó thì thấy giữa sân có 2 chiếc xe hơi đậu song song, xe mới tinh và bóng láng, một chiếc hiệu “Cheverolet” mui kiếng và một chiếc hiệu “Renault-sport”. Phía sau lại còn thêm một chiếc xe nhỏ, hiệu “Citroen”, mui sập.

Lê Thành Cang, rể của ông Ba Chánh, chủ hãng xe hơi Việt Nam dưới Sài Gòn đương đứng dựa bên xe Renault mà nói chuyện với Bác vật Hoàng là anh vợ của Bác vật Lê Thành Nghiệp.

Bà chủ hãng Huyền, vợ của Lê Thành Cang, cùng với con trai là Lê Thành Nghiệp và dâu là cô Loan, em gái của Hoàng, đương coi cho người xách hành lý ra để lên chiếc xe Chevrolet.

Lại thêm sốp phơ với thợ máy lăng xăng chung quanh mấy chiếc xe, người lau chùi mấy tấm kiếng người kiểm điểm lại vỏ ruột.

Ông Ba Chánh là cha đẻ của bà chủ hãng Huyền, ông mặc bộ đồ trắng bằng lụa, may rộng xúng xính, đứng trong hàng ba vuốt râu mà ngó con cháu sửa soạn cuộc du lịch của vợ chồng Bác vật Nghiệp mới thành hôn tháng trước. Ngó thẳng ra đường ông thấy thầy Hai Thanh lơn tơn xuống tới, ông bèn bước dồn ra sân mời thầy vào chơi.

Vợ chồng Cang và vợ chồng Nghiệp đều niềm nở chào thầy Thanh. Cang giới thiệu Hoàng là anh của Nghiệp.

Thầy Thanh vui vẻ nói:

-          Tôi biết, tôi biết Bác vật. Hôm đám cưới tôi hân hạnh nói chuyện với Bác vật rồi. Bữa nay hai anh em về Cần Thơ hay đi đâu mà đem xe ra làm rầm rộ dữ vậy?

 Hoàng nói:

-          Thưa ông, vợ chồng Nghiệp tính lên Ðà Lạt rồi du lịch miền Trung Việt cho biết đó biết đây. Cháu theo em lên Ðà Lạt nghỉ ngơi ít ngày rồi sẽ trở về lo việc làm ăn.

Thầy Thanh hỏi:

-          Ði tới hai xe hay sao?

Nghiệp đáp:

-          Thưa đi hai xe. Cháu biểu anh Hoàng đi chung xe cháu, anh không chịu. Anh nói đi chung thì vợ chồng cháu mất thong thả. Mà cháu nghĩ anh đi xe riêng của anh cũng phải, bởi vì lên Ðà Lạt chơi ít bữa rồi anh trở về, còn vợ chồng cháu còn đi chơi nữa. Vậy anh đi xe riêng của anh. Ðặng muốn về có xe sẵn mà về.

Thầy Thanh ngó hai chiếc xe mà nói:

-          Hai xe tốt quá, mới tinh, xe như vậy đi đâu cũng được khỏi lo chi hết, đi ra Hà Nội cũng khoẻ ru.

Ông Ba Chánh nói:

-          Vậy mà con rể tôi nó còn lo ngại. Nó phải cho đi theo Nghiệp một người sốp phơ quen đi đường núi với một người thợ máy rành nghề.

Thầy Thanh nói:

-          Bác vật Nghiệp cầm tay bánh giỏi lắm mà. Phụ thêm một sốp phơ cũng đủ. Xe mới cần gì phải đem thợ máy theo.

Cang nói:

-          Thưa thầy vợ cháu muốn như vậy, nên cháu làm cho vợ cháu an lòng. Lại anh thợ máy nầy giúp trong hãng cháu đã gần mười năm rồi, ảnh không có nghỉ. Vậy cháu thừa dịp Nghiệp tính đi chơi một tháng, cháu cho ảnh theo đặng ảnh nghỉ.

Thầy Thanh gục gặc đầu và nói:

-          Chủ hãng mà biết xét công lao của thợ thuyền như vậy thì xứng đáng lắm. Chú khen cháu đa.

Cang day lại hỏi:

-          Ðồ đạc đem ra xe hết hay chưa?

Cô Loan bước tới mà đáp:

-          Thưa ba, sắp đặt xong hết. Con có kiểm điểm kỹ rồi.

Cang nói:

-          Vậy thôi đi cho sớm. Mặt trời sắp mọc rồi.

Hoàng mau mắn từ giã ông Ba Chánh, thầy Hai Thanh và vợ chồng Cang rồi leo lên xe Renault- sport mà cầm tay bánh để sốp phơ ngồi kế bên. Hoàng kêu Nghiệp và nói:

-          Ê! Nghiệp anh chạy trước nghe hôn. Lên Biên Hoà rồi anh chờ em lên đi một lượt.

Hoàng nói rồi rồ máy, xe từ từ ra lộ rồi dông[1] mịt.

Vợ chồng Nghiệp từ giả ông ngoại, thầy Thanh rồi lên xe Chevrolet. Sốp phơ lên cầm tay bánh thợ máy ngồi một bên.

Ông Ba Chánh và thầy Thanh chúc đôi trẻ đi chơi bình an và vui vẻ.

Cô Huyền dặn con nếu có cần dùng tiền bạc hay vật chi thì đánh dây thép[2] về đặng cô gởi hoặc sai người đem ra cho.

            Cang căn dặn sốp phơ phải cẩn thận rồi nói với Nghiệp:

-          Thôi hai con đi đi. Cứ việc vui chơi. Ở nhà ba coi chừng thợ dọn dẹp nhà cửa cho. Chừng hai con về thì dọn ở nhà mới được.

Nói dứt lời Cang khoát tay, xe chậm chậm ra lộ rồi chạy tuốt.

Cang day lại từ giả thầy hai Thanh đặng đi xuống hãng. Cang kêu vợ mà nói:

-          Trưa nay tôi ở luôn dưới hãng. Xế mát tôi gởi xe về cho má nó xuống coi chừng thợ dậm sửa, sơn phết nhà Nghiệp giùm tôi. Phải dặn họ làm cho kỹ lưỡng hẳn hòi, không được dối trá, rồi chiều má nó đi luôn xuống hãng rước tôi về với.

Cang lên chiếc xe Citroen cầm tay bánh mà đi một mình.

Ông Ba Chánh với cô Huyền mời thầy Thanh vô nhà nói chuyện chơi. Thầy Thanh do dự. Ông Ba Chánh nói:

-          Vô nói chuyện uống trà chơi mà. Tôi mới mua được hộp trà thiệt ngon. Thầy vô uống thử coi.

Thầy Thanh đi theo ông Ba Chánh mà Vô nhà. Cô Huyền kêu người nhà nấu nước sôi cho mau đặng chế bình trà mới mà đãi khách.

            Thầy Thanh thầm nghĩ thú giàu sang quyến rũ quá. Làm sao mà người ta khỏi sa đắm cho được!