Lối 9 giờ tối. Trời mưa lâm-râm, gió thổi phay-pháy. Thầy Nhãn khép cửa, rồi nằm trên ghế canapé để dựa vách, tay ôm cây đờn mà khảy, miệng ngâm:
Mưa thu rỉ-rả gió hây-hây. Nhớ khách chung tình khách có hay?
Cô Ðằng mình mặc áo mưa, đầu choàng khăn lạnh, xô cửa nhẹ-nhẹ bước vô nhà, rồi lần lại đứng phía đầu ghế chỗ thầy Nhãn nằm, mà thầy không hay, thầy cứ khảy đờn mà ngâm tiếp rằng:
Tan hiệp nhơn-duyên ai nỡ khiến,
Thị phi miệng thế khó làm khuây.
Thầy ngâm tới đó, thì cô cúi mặt xuống rồi hai tay ôm đầu thầy mà hun trơ hun trất. Thầy buông cây đờn, kéo cô lại ngồi trong lòng thầy và hỏi rằng: “Làm sao ban đêm em lên được?”
Cô lột khăn và ngó thầy, cười mà đáp rằng:
- Em mướn xe song mã em đi.
- Em nói sao với chồng em mà em đi được?
- Nó đi Sài-gòn hồi sớm mơi rồi. Ði bán lúa rồi bổ hàng về bán.
Thầy nắm tay cô mà hun hai ba cái rồi nói rằng:
- Em mướn xe em đi như vầy không sợ thiên-hạ họ hay rồi mang tiếng sao?
- Anh tưởng em dại lắm hay sao? Xe lên tới, em biểu ngừng ngoài chợ. Em trả tiền rồi em làm bộ vô mấy tiệm mua đồ một hồi. Ði một khúc xa rồi em mới kêu xe kéo mà vô đây chớ.
Cô đứng dậy cổi áo mưa vắt trên ghế, bước ra đóng cửa chặt, vặn đèn lên cho sáng, rồi tở lại cũng ngồi trong lòng thầy, hai tay ôm mặt, cặp mắt nhìn trân-trân; miệng cười chúm-chím mà hỏi rằng: “Hổm nay lâu lên, em nhớ anh quá! Anh còn thương em hay không?”.
Thầy vói tay kéo cô xuống, hai mặt kề nhau, rồi thầy nói: “Em hỏi kỳ quá! Nếu qua không thương em thì có đâu qua phải mang tội tà-dâm như vầy”.
Cô vùng buông thầy ra mà nói rằng: “Rõ-ràng anh không thương em, bởi vì nếu anh thương em thiệt tình thì có đâu anh lại kể chánh-dâm hay tà-dâm”.
Thầy châu mày, song gượng cười mà đáp rằng: “Chồng của em chàng-ràng trước mắt qua hoài, ngày như đêm qua không thế nào mà quên được. Vì chữ tình mà đôi ta phạm tội nặng lắm em ôi! Xa em thì qua thương nhớ, mà gần em thì qua ăn-năn vô cùng”.
Cô nghe mấy lời thì cô ngồi lặng thinh.
Thầy hỏi rằng:
- Ðôi ta gần nhau mấy tháng nay, vậy mà chồng của em có tỏ dấu gì nghi chút nào hay không?
- Không.
Cô ngồi trơ-trơ mà suy nghĩ một hồi rất lâu, rồi cô vụt nói rằng: “Em hiểu rồi, tại chồng của em nên anh không thể thương em cho hết tình được. Hễ đôi ta gần nhau thì có chồng của em đứng giữa hoài. Cái hình của chồng em phải tiêu mất thì đôi ta mới vui-vẻ mà hưởng hạnh phúc sum vầy được. Em nhứt-định ở luôn trên nầy với anh, không thèm về Ngã Tư nữa. Chồng của em muốn làm sao thì làm, thiên hạ cười chê mặc họ, miễn là đôi ta phỉ tình thì thôi. Hễ anh thương em thì em không kể việc gì hết”.
Thầy nghe như vậy thì lồm-cồm ngồi dậy mà nói rằng:
- Em đừng có nói liều mạng vậy không nên.
- Ối! Dầu nên dầu hư cũng một đời mà thôi! Ðôi ta có thệ-ước nặng lời, tại người ta phân rẽ duyên-nợ đôi ta, nên mới đến nỗi nầy, gần nhau mà không đặng vui-vẻ chi hết. Nếu em mang tội “có chồng mà lại lấy trai”, thì cái tội ấy tại ai, chớ không phải em đâu.
- Cũng tại mình nữa chớ! Em quên rồi hay sao? Hồi mới gặp nhau em có nói: Ðôi ta phân rẻ nhau, một là tại qua ham danh-lợi, hai là tại em khinh trinh-tiết. Lời em nói đúng-đắn lắm. Mình phải nhận lỗi của mình, chớ đổ cho người khác sao được.
- Em nhứt-định rồi. Bề nào em cũng không ở với chồng em nữa được.
- Em lấy chồng có hôn thú đủ phép. Em bỏ chồng về ở với qua, chồng em nó thưa với Tòa thì chúng ta đều bị án gian-dâm chớ phải chơi sao.
- Bị chết chém em cũng không sợ nữa.
Thầy ngồi thở ra, trong lòng rất bối-rối, nửa khoăn-khoái về tình, nửa băn-khoăn về tội.
Cô thấy thầy buồn, cô choàng tay qua cổ thầy và kề mặt nói nhỏ rằng: “Thôi, anh đừng buồn chi hết, để thủng thằng rồi sẽ tính. Bây giờ gặp nhau mình phải vui-vẻ đặng trừ những lúc thương-nhớ chớ”.
Thầy ngồi ngó ngọn đèn trân-trân, không nói tiếng chi hết.
Cô nói tiếp rằng: “Em có chửa rồi … Có chửa đó là con của anh đa, thiệt như vậy, mà phải tin lời em, đừng nghi chi hết”.
Thầy ngó cô lắc đầu đáp rằng: “Nếu thiệt như vậy thì tội-ác còn lớn hơn nữa”.
Cô cười mà nói rằng:
- Anh cứ nói tội hoài! Thây kệ mà! Miễn là mình được sum-hiệp thì thôi, hơi nào mà sợ tội.
- Qua là người có học, qua biết xét phải quấy, không sợ tội làm sao cho được, em.
- Anh có sợ tội thì thôi anh làm như vầy. Anh bỏ, đừng thèm làm thầy thông, thầy ký nữa; em cũng bỏ chồng em, rồi hai đứa mình dắt nhau lên Thất-Sơn hoặc Trà-Lơn kiếm một đảnh núi thiệt kín-đáo ở mà tu với nhau. Anh chịu như vậy hay không?
- Em tính cái đó thì hay. Mà tu chung với nhau thì làm sao thành chánh quả cho được.
- Thành giống gì? Ở thế-gian đôi ta gần nhau anh sợ tội, thì mình lánh thiên-hạ lên núi ở, đặng mình thong-thả mà thương yêu nhau vậy thôi chớ.
- Nếu vậy thì tu giống gì?
- Ðó là tu chớ sao. Hy vọng của em là muốn đôi ta sum-hiệp trọn đời, chừng chết rồi mình thành giống gì cũng được.
- Em muốn sum-hiệp mà em bày như vậy thì qua sợ e phải phân-ly, chớ không được sum-hiệp đâu, em.
- Sao vậy? Ở giữa xã-hội, mình bị phong-hóa ràng buộc, mình không sum-hiệp được, thì mình trốn lên non cao, rừng rậm mình sum-hiệp với nhau, có cái gì mà phần-ly mình nữa được.
- Duyên-nợ tại Trời định, chớ không phải muốn mà được đâu em. Kiếp nầy đôi ta đã thề-thốt nặng lời mà không sum-hiệp nhau lâu dài được, ấy là tại đôi ta không có nhơn-duyên. Vậy đôi ta phải rán mà chịu khổ về nỗi phân-ly, hoặc may kiếp khác đôi ta sẽ được sum-hiệp. Chớ đôi ta vì tình-dục mà đeo-đuổi với nhau như vầy hoài thì chẳnh những là không được sum-hiệp, mà sợ e còn phải phân-ly nhiều kiếp lắm em.
- Anh nói đạo-đức quá! Hồi nào theo hồi nấy, hơi nào mà lo xa như vậy. Ðợi kiếp khác biết có gặp nhau hay không. Thôi, kiếp nầy mình tính sum-hiệp phứt cho xong rồi kiếp sau ra làm sao cũng được.
- Em nói ngang tàng quá, không kể Trời Phật chi hết!
- Trời Phật ở đâu? Nếu có Trời Phật thì đôi ta có phân rẽ như vầy đâu. Nếu có Trời Phật thì em vô tội mà sao thân em phải sa vào cảnh địa ngục như vầy?
- Có lẽ tại mình lén cha mẹ mà thương yêu nhau, thề nguyền với nhau, nên Trời Phật mới phạt mình phải biệt ly đó đa em.
- Phạt mấy năm nay đã vừa rồi. Bây giờ phải tha đặng cho người ta sum-hiệp cho khỏi mắc lời thề chớ. Có lý nào phạt trọn đời người ta lận. Rất đỗi là Tòa mà cũng tùy tội nặng nhe mà phạt năm bảy tháng hoặc một năm, chớ có phải hễ phạm tội thì kêu án chung thân hết thảy đâu. Anh làm thông-ngôn Tòa anh rõ việc đó chớ.
Thầy nghe mấy lời tức cười, lắc đầu rùn vai rồi đốt thuốc mà hút.
Cô đi rót nước uống, rồi hai người dắt nhau vô bộ ván phía trong mà nằm, thầy đờn và dạy cô ngâm nhỏ-nhỏ. Ngoài hiên giọt mưa vẫn còn rỉ-rả, ngọn gió vẫn còn lao rao…
Ðến sáng cô Ðằng mới mướn xe trở về Ngã Tư. Mà đêm sau cô cũng lên nữa và cũng ở sáng đêm với thầy, lúc mê-mẩn vì tình, lúc thở than vì phận.
Lần sau, lúc sửa-soạn về, thì cô khóc mà nói rằng: “Ngày mai chắc chồng em về. Hễ nó về thì em lên nữa không được… Phải tính làm sao chớ nếu ở vài cái địa-vị kỳ-cục như vầy thì em chịu sao nổi”.
Thầy thở ra mà đáp rằng: “Vậy chớ phận qua đây lại dễ chịu lắm hay sao?”.
Ðêm sau nữa cô không có lên. Thầy chắc chồng cô đi Sài-gòn đã về rồi.
