Phần sáu:
Từ đêm mùng sáu, trăng lờ mờ, xóm vắng vẻ, tay bắt tay, mặt nhìn mặt, tình yêu thố lộ, rồi ân ái tràn trề, hai đàng đã thề nguyền cùng nhau sát cánh kề vai bước qua giai đoạn mới trong đường đời, nhưng trót cả tháng hai người cũng vẫn sống như bình thường trong xóm Ụ Tàu, bên vùng Vĩnh Hội.
Mọi bữa người ta cũng thấy cô Xuyến cặm cụi ngồi may có con Tý xẩn bẩn chơi một bên cô, hoặc chơi ngoài cửa. Có vài lần cô khóa cửa, dắt con lại gởi nhà cho bà Lữ coi chừng dùm rồi mẹ con ra đi, nói đi kiếm đồ may, vì lúc nầy may ế lắm.
Còn Giao thì mỗi buổi đều đi ra hãng cưa mà làm như thường không có lân la đến nhà Xuyến mà chơi, vẫn tiếp tục ăn cơm quán tại nhà Bảy Cao. Bữa nào đi làm về ngang, hể thấy Xuyến thì hỏi thăm sức khỏe, còn thấy con Tý thì kêu ra cho tiền. Có bữa mới lãnh tiền Giao ghé, nhưng đứng ngoài sân kêu Xuyến mà đưa tiền cậy mua vải may dùm một áo sơ mi tay cụt với một cái quần dài ống.
Có nhiều buổi chiều, mãn giờ làm việc rồi Giao nói cho Bảy Cao hay chàng mắc đi Sài Gòn hoặc Ông Lãnh mà thăm bà con hay anh em. Chàng dặn về như đói bụng thì cứ ăn cơm trước, chàng về trễ thì chàng sẽ ăn sau.
Giữa thanh thiên bạch nhựt, và trước mắt mọi người trong xóm Ụ Tàu thì Xuyến cũng như Giao, cả hai đều giữ cử chỉ đàng hoàng, không có điểm nào làm cho người ta nghi bậy bạ được.
Xuyến với Giao thiệt có đi kiếm nhà lá hoặc phố lá mà mướn đặng dời chỗ ở thì chẳng hề cho ai biết, lại kiếm cớ mà nói cho người ta tin mình đi có việc riêng. Con Tý là con mồ côi của người bạn cũ nên Giao cho nó tiền. Cô Xuyến là thợ may nên Giao đưa tiền cậy mua giùm vải may áo, may quần. Các việc đó là việc thường, có chi đâu mà nghi ngờ được.
Ðêm nào Giao cũng lén đi lại nhà Xuyến mà ngủ, nhưng nghe theo lời Xuyến căn dặn nên Giao hết sức cẩn thận, đêm nào chàng cũng đợi 9, 10 giờ cho xóm riềng ngủ hết rồi chàng mới đi. Khuya về thì luôn luôn hễ sao mai mọc thì Xuyến kêu chàng dậy mà về, khi đi cũng như khi về chẳng bao giờ có gặp người nào hết. Người xưa có để lại một câu phương ngôn: “Mạt hiện hồ ẩn, mạt hiển hồ vi” thiệt là trúng.Việc càng giấu, người ta càng dễ biết, vật càng nhỏ người ta càng dễ thấy.
Cuộc tình duyên u ẩn của chàng Giao và nàng Xuyến, cả hai người đều giấu giếm thiệt kỷ lưỡng, thiệt kín đáo. Thế mà chắc gì giấu cho khỏi con mắt lục lạo của người đời được.
Mấy hôm rồi đến bữa cơm vợ Bảy Cao thường bàn luận phận góa bụa của cô Xuyến trước mặt Giao. Chị nói cô Xuyến kiếm chồng nghĩ cũng phải, mà có chồng làm ăn tiền công nhiều, vậy mới khôn. Có chồng như vậy nó mới nuôi nổi mẹ con no ấm, khỏi ngồi may mệt nhọc.
Giao lặng thinh, không dám chen vô mà nói gì hết, giả bộ như việc đó không can hệ gì đến mình. Nhưng tối lại Giao cho Xuyến hay những lời xiên xéo của vợ Bảy Cao làm cho Xuyến lo ngại thôi thúc Giao kiếm chỗ dời đi cho gấp. Giao gắng công đi kiếm nhà mà mướn, nhưng đi giáp hết từ Ông Lãnh vô nhà đèn[1] không gặp được một căn nhà nào trống mà mướn.
Cách ít bữa sau cô Xuyến ra phía bến đò kiếm tôm cá mua ăn. Cô gặp bà Mười Liệu ở gần hãng dệt, quen với cô mấy năm nay. Bà vui vẽ mừng cô mà hỏi:
- Nghe nói em có chồng rồi phải hôn?
- Chồng ở đâu?
- Coi! Sao họ nói em đã đụng thợ Giao? Có chồng thì ta mừng cho, tội gì phải giấu?
- Ai nói với bà vậy bà Mười?
- Vợ Bảy Cao. Bữa hổm cổ ra nói chuyện ngoài bến đò. Xóm ngoài nầy ai cũng hay hết, còn giấu làm chi?
- Bà Mười làm ơn nói lại với bà con ngoài nầy, chuyện đó có lẽ Giao muốn rồi chú nói sao đó tôi chưa hay biết gì hết. Tôi đương kiếm người mà bán cái nhà đặng trở về Xóm Chiếu tôi ở, tôi chưa có tính lấy chồng.
- Ở trên nầy cho vui, về dưới Xóm Chiếu làm chi?
- Ở đây đồ may ít quá mẹ con tôi sống không nổi. Về chỗ bà dì tôi ở hồi trước đó tôi có quen nhiều, tôi làm bánh tôi đếm cho trẻ nhỏ bưng đi bán, có lẽ dễ chịu hơn. Bà nghe có ai muốn kiếm chỗ mà ở, bà làm ơn chỉ dùm vô tôi, nghe hôn bà Mười. Tôi cám ơn bà lắm.
- Ừ, để có ai muốn mua nhà tôi chỉ cho họ vô.
Hai người từ giã nhau mà đi.
Cô Xuyến thấy nguy hiểm đã tới do vợ Bảy Cao thọp thẹp. Cô chắc chị ta tọc mạch ban đêm rình mò thấy Giao lén đi, nên mới dám nói quả quyết cho người ta hay như vậy. Cô buồn quá, trông cho mau tối đặng gặp Giao cô biểu chàng kiếm cho được một chỗ ở, tốt xấu không cần, cô bán nhà mà đi phứt cho rồi, đặng tránh tiếng thị phi khó chịu.
Ðêm đó Giao nghe Xuyến thuật chuyện bà Mười Liệu nói với cô hồi sớm mơi thì Giao nổi giận, tính sẽ hỏi vợ Bảy Cao sao dám đặt chuyện mà nói như vậy, rồi mắng chị một lần cho chị chừa cái thói ăn no đi nói chuyện thiên hạ.
Cô Xuyến đã lịch lãm nhơn tình, nên cô bình tĩnh mà khuyên: “Tôi nói lại cho mình biết vậy thôi, chớ sanh rầy làm chi. Tôi chắc ban đêm chỉ rình mò thấy mình đi lại đằng nầy nên chỉ mới dám nói. Chỉ nói trúng chớ phải đặt chuyện nói bậy hay sao mà giận. Mình bày đối chọi, chỉ nói tùm lum ra hết, càng thêm xấu hổ chớ có ích gì. Mình làm chuyện trái đời, người ta có nói thì mình làm lơ tốt hơn. Bày cãi qua cãi lại, thiên hạ hay hết càng khó chịu nữa.Vậy mình giả đò không hay gì hết, rán lo kiếm giùm chỗ cho tôi dọn đồ đi trước cho rồi. Nếu tôi bán nhà không kịp thì tôi khóa cửa để cho bà Lữ coi chừng và có ai mua bà bán giùm cho tôi, bán giá nào cũng được, miễn tôi ra khỏi xóm nầy thì thôi. Mình thủng thẳng ở lại sau, đừng có đi theo gấp. Có sớm lắm là một tháng rồi sẽ bán nhà mà đi cho thiên hạ khỏi nghi. Hồi sớm mơi tôi có nói bà Mười Liệu tôi tính trở về Xóm Chiếu. Phải nói dối mỗi người đi một ngả cho họ khỏi nghi.”
Giao nói: “Ối! Ai muốn nghi giống gì thì cho họ nghi. Hơi nào mà lo. Tôi lo là lo kiếm một căn nhà sạch sẽ tử tế đặng dọn cho vợ chồng mình thong thả sung sướng vậy thôi. Nếu mình đi mà tôi phải ở lại đây tới một tháng thì tôi chịu sao nổi. Tôi mướn phố cho mình dọn ở rồi thì tôi cũng lo bán nhà liền. Hễ bán được thì tôi đi, bất luận bữa nào. Ðồ đạc của tôi không có vật gì đáng kể. Tôi bán luôn hết, lấy nội áo quần mền chiếu mà đi vậy thôi. Tôi nói có một người anh em bà con biểu tôi về ở chung, nên tôi không cần chở đồ đạc theo. Trong nhà có mình là đủ cho tôi vui sướng rồi, dầu họ có bàn cẩn ốc xa cừ, tủ cẩm lai, tôi coi cũng như bỏ.”
Cô Xuyến nghe những lời chan chứa tình yêu như vậy thì cô cảm động cực điểm, không dè mạng số của cô đã định cô phải đến từng tuổi nầy cô mới nếm được thú vị của ái tình. Cô thầm mong ước hạnh phúc nầy sẽ kéo dài đến mãn đời của cô để bù trừ nỗi lòng lạnh lẽo cô phải chịu trong thời kỳ xuân xanh, như hoa đang nở tốt tươi mà xơ rơ ở góc rào không có người đoái hoài thưởng thức.
Vài bữa sau, buổi sớm mơi, bà Mười Liệu dắt một chị đàn bà lạ vô coi nhà của cô Xuyến mà mua. Bà nói chị nầy là vợ của cặp rằng[2] làm ngoài hãng cao su. Chị ở phía bến đò Long Kiển, muốn kiếm nhà mua về ở trên nầy đặng chồng chị đi làm cho gần. Chị xem trong nhà từ trước ra sau rồi chị bước ra sân đứng nhắm nhía bốn phía, bộ chị bằng lòng lắm.
Chị nói chị có đủ đồ đạc sẵn nên chị mua cái nhà mà thôi. Chị hỏi cô Xuyến tính để nhà lại cho chị với giá nào. Cô Xuyến nói đồ của cô không bao nhiêu, cô phải mướn chở về Xóm Chiếu mà dùng. Cô bán cái nhà không, mà nhà mới lợp hồi năm rồi, cửa vách đều chắc chắn lại có bếp nấu ăn riêng, nên cô bán giá không thể dưới hai trăm được.
Chị đàn bà đó nói để chị về tính lại với chồng rồi chị sẽ trả lời.
Ðến trưa bà Mười Liệu trở vô nói người coi nhà đó vừa lòng lắm, nhưng chị tính chiều chị sẽ dắt chồng chị vô coi nữa? Chị lại than giá hai trăm thì mắc, bởi vậy chị cậy bà Mười Liệu vô xin bớt đôi ba chục giùm cho chị.
Cô Xuyến nghe người ta muốn mua thì cô tính nên cầm giá không dại gì mà phải bán rẻ. Cô biểu bà Mười Liệu nói giúp cho cô bán được hai trăm thì cô kỉnh[3] cho bà mười đồng để ăn trầu. Như họ có nài lắm thì bớt chừng mười đồng mà thôi.
Chiều bữa đó vợ anh cặp rằng ra hãng cao su đón chồng mà dắt vô nhà của cô Xuyến nữa. Anh cặp rằng cũng vừa lòng lắm, nói cái nhà còn chắc, khen chỗ ở rộng rãi. Vợ chồng cặp rằng nài xin cô Xuyến bớt chút đỉnh. Cô Xuyến nói cô ở chỗ nầy hơn mười năm, cô mến lắm. Vì chồng cô bất hạnh, cực chẳng đã cô phải bán nhà trở về Xóm Chiếu mà nương náu với bà con. Vì cô phải đi nên mua giá nào cô cũng phải bán. Vậy cô xin vợ chồng anh cặp rằng thương giùm phận cô góa bụa, đừng có bớt tội nghiệp cho cô, lẽ thì nên giúp thêm cho cô nuôi con đặng làm nghĩa.
Anh cặp rằng nghe cô nói như vậy, anh biểu vợ đừng có bớt. Anh hẹn với cô Xuyến sáng bữa sau vợ anh trở lên cho cô làm giấy rồi vợ chồng đủ số hai trăm.
Vợ chồng cặp rằng với bà Mười Liệu ra về thì trời đã chạng vạng tối. Cô Xuyến đưa khách ra tới đường; cô thấy dạng chàng Giao đương hăm hở đi vô xóm, cô đứng đó mà chờ. Chừng Giao đi ngang qua, cô mừng mà nói: “Tôi bán nhà được rồi, bán hai trăm. Sáng mai tôi làm giấy rồi họ chồng bạc.”
Giao cười mà nói: “May dữ hôn! Tôi cũng mới sang[4] được một căn phố rồi, phố ngói vách ván, có lót gạch, có nhà bếp hẵn hòi, ở trong đường hẻm phía sau trường học Cầu Kho.” Giao nói có mấy lời rồi đi riết về ăn cơm, hứa tối sẽ lại mà nói chuyện thêm cho Xuyến nghe.
Cô Xuyến mừng quá, cô trở về nhà đốt đèn, dọn cơm đặng mẹ con ăn với nhau, vì hồi chiều có khách, ăn chưa kịp, nên con Tý đói bụng.
Ðêm đó cô Xuyến có ý trông Giao lại sớm đặng cô hỏi thăm coi sang phố tốn hao bao nhiêu và chừng nào dọn qua ở được.
Bữa nay Giao mừng, lại không thèm sợ miệng lằn lưỡi mối[5] nữa, nên lúc ăn cơm chàng nói với vợ chồng Bảy Cao rằng có người anh bà con mới mở ga ra sửa xe hơi gần rạp hát Cầu Muối, anh cứ biểu chàng về ở với anh đặng trưa tối có rãnh thì giúp anh về việc máy móc. Vậy có ai mua nhà thì chàng sẽ bán đặng cuối tháng chàng ra Cầu Muối ở giúp anh.
Vợ Bảy Cao chúm chím cười và nói:
- Em ra Cầu Muối mà ở, em đi làm xa quá.
- Cũng như ở đây, không xa gì lắm.
- Xóm nầy lần lần đi hết. Nghe nói má con Tý cũng đương kiếm người mà bán nhà đặng đi về đâu dưới Xóm Chiếu.
- Tôi không nghe nói.
- Có lẽ cũng cuối tháng nầy đi.
Nghe lời mỉa mai đó Giao nổi giận, nhưng nhớ lời cô Xuyến dặn nên chàng phải ẩn nhẫn làm lơ, không thèm nói chuyện nữa.
Ăn cơm rồi Giao về nhà nằm nghỉ một hồi, chàng nóng nảy muốn bàn tính với Xuyến đặng dọn đồ đi gấp, bỏ xóm nầy cho rồi, bởi vậy không cần chờ khuya, chàng mở cửa xâm xâm đi lại nhà Xuyến.
Chàng vừa bước vô thì cô Xuyến hỏi:
- Họ sang căn phố đó họ đòi bao nhiêu?
- Họ đòi 200. Tôi bớt xuống 150. Họ chịu.
- Không mắc đâu. Phố ngói vách ván, lại có nhà bếp, ở khoẻ quá.
- Phố tốt lắm, cao ráo sạch sẽ, có vài thầy ở dãy đó. Chiều mai mình đi đò qua ga xe điện Cầu Kho ngồi chờ tôi. Hãng đóng cửa tôi qua tôi dắt mình đi coi. Tôi chắc mình thấy thì mình ưng bụng liền.
- Người ta đương ở, mình nói thế nào mà họ chịu sang cho mình?
- Hổm nay tôi gặp ai tôi cũng dặn hễ nghe có người nào muốn sang nhà, sang phố, thì làm ơn cho tôi hay. Vì vậy nên hồi chiều tôi qua đó tôi liền gặp một anh quen ảnh cho tôi hay ở dãy phố sau trường học Cầu Kho có người muốn sang đặng về Bình Tây, Bình Ðông gì đó mà ở. Người bạn tôi dắt tôi vô đó coi. Tôi chịu liền. Tôi hỏi chủ nhà sang bao nhiêu? Người đó đòi hai trăm. Tôi bớt xuống một trăm rưởi. Người đó chịu. Tôi đưa trước năm chục. Người đó có làm biên nhận cho tôi cầm và hứa bất luận bữa nào hễ tôi đóng tiền đủ thì người ta giao nhà.
- Vậy còn một trăm nữa, sáng mai họ chồng tiền nhà thì chiều tôi qua tôi trả đủ cho họ đặng sáng mốt tôi chở đồ qua dọn ở liền được hôn?
- Ðược. Dầu họ chưa đi kịp thì mình ở tạm đó với họ một vài bữa. Ðồ đạc của họ không có gì lắm. Ðồ mình để đỡ vô thêm được. Sang được phố, bán được nhà thì đi phứt cho rồi, ở đây nữa làm chi, ghét lỗ miệng của vợ Bảy Cao quá.
- Vậy sáng mai làm giấy lấy tiền rồi tôi cũng cho chị cặp rằng hay sáng mốt tôi giao nhà, đặng tôi mướn chở đồ đi.
- Tiền sang phố còn thiếu một trăm nữa thì chiều mai tôi đóng luôn chớ mình đóng làm chi. Tôi có đủ tiền.
- Tôi bán nhà được tới hai trăm. Bà Mười Liệu đem mối, tôi thưởng công bà mười đồng thì tôi còn một trăm chín. Tôi đóng một trăm đó; mà tôi cũng trả năm chục lại cho mình nữa. Sang phố cho mẹ con tôi ở, tôi phải trả tiền chớ lẽ nào tôi để cho mình chịu tốn.
- Ðã là vợ chồng thì tiền bạc là của chung, bày tiền mình tiền tôi làm chi. Tôi có tiền sẵn đây thì để cho tôi trả luôn cho người ta. Tiền bán nhà thì mình cất đó đặng dọn về bển xong rồi mình muốn mua giường, mua tủ hay mua ghế, mua bàn gì thêm thì mình mua, không được hay sao?
- Mình tính như vậy thì được. Ðể coi nếu trong buồng có chỗ rộng thì mua thêm một cái giường mới đặng vợ chồng mình ngủ, để cái giường cũ cho con Tý.
- Người ta gọi vợ là người nội trợ. Chồng lo việc ngoài, vợ lo việc trong nhà. Tôi tận tâm tập nghề thợ máy của tôi cho giỏi đặng tôi ăn tiền lương cho nhiều mà đem về giao cho mình gìn giữ. Mình phải lo việc trong nhà, để dành tiền bạc bao nhiêu, phải mua sắm vật gì cần dùng, phải dọn cách nào ở cho sung sướng tùy ý mình liệu, tôi không cần biết tới. Miễn là mình tổ chức nhà mình thành một ổ uyên ương tốt tươi, êm ấm, để vợ chồng mình sống trong cảnh thần tiên, mặc ai nói gì thì họ nói. Mình rán làm sao cho đúng với câu ngạn ngữ: “Vợ già chồng trẻ là tiên non bồng” đó thì mình làm.
Hai người cười ngất, vui vẻ phi thường, thương yêu cực điểm.
Hồi nhỏ ở Xóm Chiếu bà dì của Xuyến có cho cô học chữ gần một năm rồi mới học may, bởi vậy cô đọc mau viết lẹ.
Sáng bữa sau cô Xuyến đi ra xóm ngoài cậy bà Mười Liệu kiếm nài[6] cho cô tờ giấy trắng và mượn một cây viết với bình mực cô đem về sẵn đặng có làm tờ bán nhà.
Quá nửa buổi, chị mua nhà với bà Mười Liệu vô. Chị biểu Xuyến làm giấy bán rồi chị chồng tiền. Cô Xuyến hỏi tên họ anh cặp rằng rồi cô viết nảo mà đọc cho chị mua nghe thử. Chị chịu. Cô mới viết sạch lại mà đưa cho chủ mua. Chị cặp rằng đếm đưa hai trăm đồng bạc và hỏi cô tính bữa nào dọn đồ mà giao nhà. Cô Xuyến nói sáng bữa sau cô sẽ mướn người xe đồ[7] đi rồi trưa giao nhà được. Nếu có trễ lắm thì ngày mốt, chớ không trễ hơn nữa.
Chủ mua nói trưa mai sẽ lên thăm chừng, rồi từ giã mà về.
Ðến trưa cô đem mực viết ra trả bà Mười Liệu, cô đưa cho bà mười đồng bạc và tỏ lời cám ơn giúp cho cô bán nhà xong. Cô cậy bà kiếm mướn giùm cho cô hai người phu với một chiếc xe tay đặng sáng mai chở đồ đạc của cô đem đi cho trống nhà giao cho chủ mua đã chồng đủ tiền bạc rồi.
Chiều cô lại bà Lữ cho bà hay cô đã bán nhà về Xóm Chiếu ở đậu với bà con. Cô gởi nhà cho bà coi chừng giùm đặng cô đi kiếm chỗ gởi đồ đạc, rồi cô dắt con ra đi.
Mãn giờ làm việc rồi Giao biểu Bảy Cao về ăn cơm chớ đừng chờ, vì chàng mắc ra Cầu Muối ăn cơm với anh. Qua bên Cầu Kho gặp cô Xuyến mới dắt nhau đi coi căn phố. Cô Xuyến chịu lắm, không chê chỗ nào hết.
Giao đưa thêm cho anh chủ nhà một trăm nữa thì đủ số. Anh làm giấy cho Giao cầm làm tin. Giao nói sáng bữa sau sẽ chở đồ đem qua dọn mà ở. Anh chủ nhà chịu. Anh biểu cứ chở đồ qua. Ðồ của anh còn chút đỉnh anh sẽ đem ra ngoài cho mà dọn và anh cũng sẽ mướn chở đồ của anh đi liền.
Việc xong rồi Giao mới kêu hai xe xích lô đi với mẹ con Xuyến ra Sài Gòn ăn uống chơi một bữa cho vui. Thấy con Tý buồn ngủ nên ăn no dắt nhau đi chơi vài con đường rồi Xuyến đem xe kêu con đi về trước. Giao thủng thẳng đi bộ về sau, thấy xóm riềng ngủ hết chàng ghé luôn vào nhà Xuyến, không thèm về nhà chàng.
Giao phụ với Xuyến mà dọn dẹp đồ đạc cho sẵn đặng sáng chở đi cho gọn. Ðồ không có bao nhiêu, xe tay chở một chuyến thì xong hết.
Tảng sáng cô Xuyến mới đi từ giã mấy người ở gần. Thăm vợ chồng Bảy Cao cũng như bà Lữ và vợ chồng ông Kèo, đến đâu cô cũng nói cô trở về Xóm Chiếu ở đậu, nhưng vì nhà của người bà con chật quá nên cô phải đem đồ của cô mà gởi cho người quen ngoài Ông Lãnh, đợi mướn được một căn nhà riêng rồi cô sẽ đem đồ về mà dọn.
Hồi cô ở trong nhà Bảy Cao đi ra thì cô nghe vợ Bảy Cao nói với chồng: “Khéo mà[8] con mắt người ta! Bán nhà đi mướn phố xóm khác mà ở với Giao, tưởng người ta không biết hay sao mà giấu.” Lại nghe Bảy Cao nói: “Mình nhiều chuyện quá! Người ta làm sao xong thì thôi. Nói làm chi cho mích lòng. Cứ giữ tật cũ hoài, không chịu bỏ.”
Cô Xuyến nghe rõ, nhưng cô làm lơ mà đi luôn.
Trưa trưa một chút bà Mười Liệu vô với hai người kéo một chiếc xe tay. Hai người ráp dọn đồ. Họ vác bộ ván sắp dưới hết rồi tới cái giường với cái bàn. Mùng, chiếu, nồi, ơ, chén, bát, ghế đẩu, áo quần, cùng đồ lặt vặt chèn nhét lên trên.
Chị cặp rằng lên tới. Cô Xuyến giao nhà. Hai người phu dọn đồ hết lên xe rồi, cô Xuyến mới từ giã bà Mười với chị cặp rằng mà đi. Xe đi trước, một người kéo, một người đẩy. Cô Xuyến dắt con theo sau. Cô ngó quanh trong xóm Ụ Tàu, là chỗ cô nương náu trong mười năm nay, mà bây giờ cô phải lìa xa thì cô phải cảm động. Nhưng cô nhớ khoảng đời cô ở đây cô không biết vui sướng chút nào, rồi cô còn nhớ mấy lời của vợ Bảy Cao xoi xỉa hồi sớm mơi nữa, thì cô dắt con đi mau, nói đi theo cho kịp xe đồ, mà kỳ thiệt cô muốn đi khỏi xóm nầy cho mau, đặng tới chỗ khác hoặc may cô được hưởng an vui nhiều ít.
Ra tới bến đò Cầu Kho, cô Xuyến dặn hai anh phu đẩy xe qua Cầu Ông Lãnh rồi vòng vô chợ Cầu Kho. Cô đi đò qua chợ cô chờ rồi cô sẽ chỉ đường cho mà đi.
Qua chợ Cầu Kho cô dắt con Tý vô tiệm ăn hủ tiếu rồi ăn thêm bánh mì với thịt bò kho cho no, vì bữa nay không thể nấu cơm được. Cô lại mua hai gói xôi với một cặp lạp xưởng nướng, tính gói đem theo để trưa chiều có đói thì ăn, bởi vì cô chưa biết ở gần đó người ta có bán đồ ăn hay không nên cô phải đề phòng.
Xe đồ qua tới. Cô dặn đi lên đường hẻm sau trường học. Anh sang phố đã dọn đồ của ảnh ra ngoài hàng ba rồi. Hai anh phu khiêng đồ vô mà dọn, khen cô Xuyến mướn được căn phố tốt quá. Cô nói phố của người bà con mướn, cô đem đồ qua đây cô gởi, chớ không phải phố của cô. Gởi đồ rồi mẹ con sẽ về Xóm Chiếu mà ở đậu.
Ðồ dọn xong rồi cô trả tiền công cho hai anh phu. Cô cho thêm mỗi người một đồng đặng lại chợ ăn uống rồi sẽ về. Hai anh cảm ơn rồi đẩy xe đi.
Ðến xế người sang phố cũng chở đồ của ảnh đi hết. Bây giờ cô Xuyến hoàn toàn làm chủ căn phố rồi. Cô bận áo vắn, quét dọn cho sạch sẽ, tính chiều sẽ có Giao ghé thăm. Cô đứng nhắm nhía, cô thấy đồ của cô dọn trong căn phố như vầy coi không được. Nhưng cô nói thầm để thủng thẳng rồi sẽ tính.
Thiệt quả chiều Giao ra khỏi hãng rồi thì chàng đi ngay qua nhà mới chớ không về. Cô Xuyến mừng chàng, nhưng khuyên chàng chơi một chút rồi về bển ăn cơm và ngủ luôn kẻo vợ Bảy Cao báng dê báng díu nhiều chuyện. Giao nói chàng đã có dặn Bảy Cao đừng chờ ăn cơm và chàng nói dối người anh ở Cầu Muối biểu qua ăn cơm rồi coi sửa máy xe giùm cho ảnh. Xuyến than ở bên nầy rồi lấy gì mà ăn, bởi vì mới dọn về nên chưa nấu cơm được. Sớm mơi hai mẹ con ăn hủ tiếu với bánh mì mà trừ cơm. Hồi xế đói bụng mẹ con ăn hết hai gói xôi. Bây giờ còn hai ổ bánh mì nhỏ với một cặp lạp xưởng làm sao đủ cho Giao ăn nữa. Giao nói được sống chung thong thả như vầy thì chàng no không cần ăn gì hết. Nếu tối có đói thì kiếm mì cháo ăn bậy cũng được.
Cô Xuyến nói về nhà mới có đủ vợ chồng thì phải ăn lễ tân gia đặng cùng nhau mừng vui cái ngày bước chưn qua cảnh đời mới. Cô khuyên Giao ở nhà với con Tý, để cô xuống chợ Cầu Kho mua thêm đồ về dọn ăn với nhau. Giao nói chợ Cầu Kho không có bán chi lắm. Ở đầu đường Arras gần đây và vô trong chợ Thái Bình cách đó một chút, họ bán đồ ăn đủ thứ. Chàng nói Xuyến không biết thì ở nhà để chàng đi kiếm đồ chàng mua cho.
Giao ra đi, Xuyến xách thùng ra máy nước xách luôn hai thùng nước để uống và rửa ráy. Cô lau chén đũa sửa soạn đợi chồng mua đồ về thì dọn mà ăn với nhau một bữa tại nhà mới, gọi là lễ tân gia mà cũng là lễ tân hôn.
Giao ôm về một ổ bánh mì lớn với hai gói mà đưa cho vợ mà nói túi bụi: “Ôi! Ở phía sau ga Arras, gần một bên đây, họ nhóm bán đủ thứ đồ ăn hết: mì, phở, xỉu cẩu, hoành thánh, hủ tiếu, cháo gà, cháo vịt, cháo cá, bánh canh, chè đậu, tàu thưng, bánh ếch, bánh cam, bánh bò, dào cháo quảy[9], rượu, trà, cà phê, muốn ăn thứ gì cũng có hết thảy. Gần tối thiên hạ tựu lại đó ăn uống vui biết chừng nào. Có bán cơm bình dân nữa. Mắc mình nói ăn tân gia, tự nhiên phải ăn tại nhà, chớ không thì tôi trở về tôi dắt hai mẹ con lại đẳng ăn chơi vui lắm. Phần thì đi hai tay không tôi có mua đồ nước được đâu. Tôi mua bánh mì, thịt với đồ ngọt ăn đỡ. Từ rày sắp lên tới kỳ lãnh tiền, buổi chiều đừng thèm nấu cơm, dắt nhau lại đó ăn chơi.”
Cô Xuyến mở hai gói ra thì một gói là thịt xá xiếu có năm cái xiếu mại, còn một gói có hai bánh ếch với ba bánh bông lan. Cô để dẹp đồ ngọt trên bàn, vì phải ăn đồ mặn rồi mới tráng miệng. Cô lấy chén trút xá xiếu riêng. Cô cũng đem bánh mì lạp xưởng của cô ra để chung hết trên mâm. Thấy trời đã sẫm tối, cô mượn Giao đốt giùm cái đèn rồi hai vợ chồng với con Tý ngồi lại ăn với nhau, vui vẻ vô cùng.
Giao thấy con Tý vui, chàng mới nói với nó: “Tý, từ rày sắp lên qua về ở chung với con và má con. Con chịu hay không?” Tý gặc đầu chịu. Giao nói tiếp: “Con nhớ kêu qua bằng ba nghe hôn, chứ đừng kêu bằng chú hay bằng cậu.” Tý gặc đầu nữa. Giao với Xuyến ngó nhau mà cười.
Ăn hai ổ bánh mì nhỏ với xá xiếu và xiếu mại thì ai nấy đã no rồi, không đụng tới cặp lạp xưởng với ổ bánh mì lớn. Xuyến tính cất để dành bữa sau ăn. Qua tới đồ ngọt thì Giao ăn một cái bánh ếch rồi ăn luôn một cái bánh bông lan. Mẹ con Xuyến ăn mỗi người một bánh bông lan rồi dội ăn bánh ếch không nổi.
Ăn uống rồi Xuyến lo dọn rửa và cất bánh mì lạp xưởng với cái bánh ếch còn dư. Giao dắt Tý ra trước đứng chơi. Giao thấy trong dãy phố có vài căn gắn đèn điện nên sáng, còn bao nhiêu thì đốt đèn dầu lu lu.
Con Tý chơi một hồi rồi nó chạy kiếm má nó mà nói nó buồn ngủ và hỏi nó phải ngủ đâu. Cô Xuyến bưng đèn vô giăng mùng trên giường và biểu con chung vô đó mà ngủ trước rồi một lát cô sẽ vô sau. Con nhỏ thiệt dễ dạy, mẹ nó biểu thì nó vâng lời liền.
Cô Xuyến ra nói với Giao:
- Tôi muốn mình chơi một lát rồi trở về bên nhà mà ngủ cho chòm xóm khỏi nghi.
- Có vợ Bảy Cao nhiều chuyện, chớ chòm xóm có ai nói gì đâu. Mà hồi chiều tôi có nói với anh Bảy Cao rồi. Tôi nói anh tôi bên Cầu Muối biểu tôi chiều qua ăn cơm với ảnh, sửa máy giùm cho ảnh. Có ai nghĩ gì được đâu.
- Tôi đi mà mình theo liền tự nhiên người ta biết.
- Ối! Ai biết thây kệ họ, hơi nào mà lo. Bữa nay là ngày tân gia mà lại tân hôn nữa, tôi phải ngủ một nhà với vợ tôi. Ông Trời sai Thiên Lôi vác búa xuống đây mà đuổi tôi cũng không đi nữa. Làm gì thì làm.
- Tôi muốn đi trước, mình phải rán ở lại bển chừng một tháng rồi sẽ bán nhà đi sau. Mình đi theo gấp quá, khó coi dữ.
- Cách mấy bữa trước tôi có nói chuyện với vợ chồng Bảy Cao rồi. Tôi nói anh tôi có ga ra bên Cầu Muối biểu tôi về bển ở với ảnh đặng giờ nào rảnh tôi phụ với ảnh. Ảnh cho tôi ăn cơm mà còn trả tiền công cho tôi nữa. Tôi biểu vợ chồng Bảy Cao có biết ai muốn mua nhà thì chỉ cho họ mua giùm nhà tôi đặng tôi về bên Cầu Muối tôi ở.
- Họ có tin đâu.
- Không tin thì thôi. Có hại gì đâu mà sợ.
- Tôi ngại quá.
- Thôi, mình nói quá thì tôi kỳ năm ngày. Nếu mãn hạn mà không có ai mua nhà của tôi thì tôi đốt, hoặc tôi đá cho sập rồi tôi đi, chớ mình ở bên nầy mà bắt tôi nằm chèo queo một mình ở bển, tôi chịu sao nổi.
- Cô Xuyến thở dài, biết không thể cãi được với trai đương si tình, rất đỗi Thiên Lôi vác búa hầm hừ cũng không sợ, huống chi là miệng thọp thẹp của đàn bà trong xóm như vợ Bảy Cao mà kể gì. Cô xây qua chuyện khác mà nói:
- Mình kiếm mà sang được căn phố nầy thiệt tôi ưng bụng quá. Thuở nay lục đục trong cái chòi lá tum húm, bây giờ được ở trong căn nhà ngói cao ráo, sạch sẽ, rộng rãi, tôi khoái chí vô cùng. Tôi rất cám ơn mình, vì thương tôi nên không nệ mỗi tháng phải trả tiền mướn phố tốn nhiều, mình cho tôi hưởng mùi đời sung sướng mà từ ngày xuất thân lấy chồng cho đến bây giờ chưa ai dám cho tôi nếm thử. Có vậy tôi càng thấy rõ đối với tôi mình nặng tình đến thế nào. Tôi đau khổ hơn 10 năm làm cho tấm lòng tôi khô héo song nay nhờ mình rưới nước, nên tôi cảm thấy lòng tôi đã bắt đầu tươi xanh lại, chắc rồi đây nó cũng sẽ như bụi huỳnh mai nhờ ngọn gió xuân nó đơm bông trổ đọt để cho người săn sóc nó thưởng thức mà đáp nghĩa đền ơn.
- Mấy lời mình nói đó đủ cho tôi vui sướng, không cần phải đền đáp gì nữa.Tôi rất tiếc phận tôi là một tên thợ máy côi cúc nghèo hèn. Nếu tôi là con nhà giàu sang có tiền bạc dẫy đầy như họ, dầu mình được sung sướng mà tôi phải tốn mấy ngàn mấy muôn tôi cũng không nệ.
- Tình yêu phát triển tràn ngập mà lôi cuốn con người, nó nhờ lòng chơn thành, nhờ cách tận tụy, chớ không phải nhờ bạc tiền hay nhờ thứ gì khác. Những người giàu sang phần nhiều họ say mê đàn bà là họ muốn thỏa mãn nhục dục chớ nào phải họ đắm đuối tình yêu. Họ bỏ bạc ngàn bạc muôn ra mà mua sự vui sướng cho họ, chớ nào phải họ làm vui sướng cho người họ yêu, bởi vậy họ vui chơi cho ngỏa nguê một hồi rồi họ chán, họ trở mặt xây lưng mà đi bét[10] ngả khác, họ bỏ biệt người mà họ gọi là người yêu, kỳ thiệt là nạn nhơn của họ, bơ vơ với hối hận, buồn thảm với hổ ngươi. Mình tuy nghèo, song tôi nhận thấy tình yêu của mình thành thiệt, nặng nề, khác hơn tình yêu của thiên hạ, bởi vậy tôi cảm xúc rồi tôi xụi lơ mà giao cả danh giá, tiết hạnh cùng đời sống của tôi cho mình. Mình muốn xử dụng thế nào tùy ý. Miễn là tôi được vui với tình yêu trong ít năm cho thỏa mãn khao khát rồi dầu mình cũng như thiên hạ, mình bỏ cho tôi buồn thảm mà chết tôi cũng mát ruột.
- Tôi đã có thề sanh tử với mình. Chừng nào tôi chết thì tình yêu của tôi mới chấm dứt. Bữa nay đôi ta đã công khai thành vợ chồng rồi, không còn núp lén gì nữa. Chúng ta phải bàn tính mà sắp đặt cuộc đời sống chung của chúng ta, dầu không rực rỡ bằng người, mà phải luôn luôn được êm ấm, an vui, thảnh thơi, khoẻ khoắn. Mỗi tháng tiền công của tôi được bảy tám chục. Tôi lấy năm mười đồng bỏ túi phòng khi gặp anh em rủ ăn uống thì có sẵn tiền mà chơi với người ta. Còn bao nhiêu tôi giao hết cho mình liệu mà mua chác ăn xài cho khỏi thiếu hụt.
- Dọn đồ về đây rồi, tôi ra vô nhắm nhía, tôi thấy đồ đạc của mình tệ quá, để trong chòi lá xịch xạc thì được, mà dọn về căn phố nầy thì coi thiệt là kỳ. Tôi tính phải bỏ đồ nầy hết mà sắm đồ khác cho xứng đáng mới được.
- Ðồ đạc không sá gì. Không phải có đồ tốt mới được hạnh phúc. Hôm trước, với đồ nầy, mà hai đứa mình gần hạnh phúc được đó. Theo tôi thì tôi được sống chung với mình, đó là hạnh phúc. Miễn là có chỗ ăn chỗ nằm thì thôi, tôi không cần đồ gì khác. Mình sống cho mình, chớ không phải sống cho thiên hạ, nên cần phải sắm đồ tốt cho họ coi đẹp mắt họ. Mình còn nghèo thì phải tiện tặn. Thủng thẳng chừng nào khá rồi lần lần sẽ sửa soạn trong nhà. Bây giờ mỗi tháng tôi giao tiền lương cho mình để cung cấp đời sống, thì trước hết mình nên tính để riêng một số đặng trả tiền phố, một số nữa đặng mua gạo, củi, dầu lửa, mắm muối, tiền chợ, tiền bánh hàng cho con Tý, tiền quần áo cho vợ chồng mình. Nếu có dư thì mới sắm đồ trong nhà được.
- Phận tôi là nội trợ. Sự ăn xài về phần tôi sắp đặt. Tôi sanh sống trong nghèo nàn, tôi biết tiện tặn, biết trang trải, mình khỏi lo. Tôi muốn sắm đồ đạc trong nhà không phải tôi có ý làm lòe lẹt cho đẹp mắt thiên hạ. Tôi chỉ muốn làm cho đẹp mắt mình, làm cho mình vui lòng, tôi muốn tổ chức ổ uyên ương cho ấm áp, tốt tươi, đặng vợ chồng mình sống cho vui sướng mà thôi, chớ tôi kể gì thiên hạ. Ðể tôi tỏ ý tôi cho mình hiểu. Tôi muốn sắm đồ là đồ hữu ích, chớ không phải đồ chưng diện. Trước hết phải mua gấp một cái giường với mùng chiếu mà lót trong buồng cho vợ chồng mình ngủ, để cái giường cũ cho con Tý.
- Mua cái giường mới thì phải.
- Lần lần nếu có tiền dư thì mua một bộ ván khá khá mà lót ngang dựa vô vách buồng, để trưa hay tối mình nằm chơi cho khỏe, đem bộ ván cũ lót dưới nhà bếp để nấu ăn có chổ ngồi nghỉ chưn. Mua một cái đèn tạ đăng đặng ban đêm tôi có may thì đốt cho sáng. Chừng nào có tiền thì mua một cái bàn với bốn cái ghế để ngồi ăn cơm, hoặc khi nào có khách tới thăm có chỗ mà tiếp. Mua một cái máy may cho họ thấy họ biết tôi là thợ may họ mới đem đồ tới mà mướn may. Bên Sài Gòn tuy đồ vải họ cũng buộc may máy, mình may tay dầu khéo cho mấy họ cũng không chịu. Còn cái bàn nhỏ nầy thì đem vô buồng để dựa đầu giường con Tý cho nó thờ cha nó. Sau hết mới mua một cái tủ áo để cất đồ vặt với quần áo. Ðó, tôi muốn sắm đồ là sắm như vậy đó.
- Sắm như vậy thì được, nhưng phải chậm chậm, thủng thẳng sắm lần lần. Phải nhớ để tiền mà ăn. Hiện giờ tôi còn được 70 trong túi đây. Tháng nầy thì khỏi thiếu, nhưng cũng không dư đến sắm đồ được.
- Tôi tính phỏng cho mình nghe, chớ sắm cho đủ phải tốn bạc ngàn, làm sao sắm một lượt cho nổi. Nhưng hôm đám ma rồi tôi còn được ít chục đồng bạc. Thưởng bà Mười Liệu và mướn chở đồ tốn vài chục, nên còn dư được chút đỉnh. Bán nhà được hai trăm tôi còn giữ y nguyên đây. Tôi muốn nói với mình để tôi xuất bớt một trăm mà mua vài món cần dùng gấp. Ðược hôn? Mua giường, mua đèn.
- Ðược. Ðể tôi giao tiền của tôi cho mình giữ. Tôi lấy vài chục để trong mình mà thôi.
Giao móc túi đếm 50 mà đưa cho Xuyến.
Giao ở ngủ tới sáng rồi đi làm luôn chớ không về nhà. Khi ra đi Xuyến dặn tối bữa sau đừng có qua ngủ bên nầy nữa, đợi bán nhà được rồi sẽ đi luôn. Giao nói: “Tôi đã kỳ hạn năm ngày mà.” Giao nói rồi thì bỏ mà đi, bộ không vui.
Chiều bữa sau Giao không qua, Xuyến có ý mừng, vì thấy Giao biết nghe lời phải, nên sợ tiếng thiên hạ dị nghị. Cô chắc chàng ở bển luôn cho tới năm ngày, nên cô tính đi mua đồ. Người sang nhà có để lại ống khóa và chìa khóa cửa đủ hết, lại còn cho một cái khạp đựng nước uống nữa. Xuyến cũng có chở qua một cái khạp, nhờ vậy nên có đủ đồ đựng nước uống và nước rửa ráy.
Cô Xuyến ra quán ngoài đầu đường hẻm mua gạo, củi, nước mắm, dầu lửa, đi một lát rồi về biểu con Tý ở nhà chơi coi nhà. Còn đi lâu và đi xa như đi chợ và đi kiếm giường ghế mà mua thì cô khóa cửa đem Tý đi với cô, sợ để ở nhà một mình nó buồn.
Qua đêm thứ nhì, cô Xuyến cũng chắc Giao không qua nên cô đốt cái đèn tạ đăng mới mua mà để trên cái bàn cũng mới mua, bàn để giữa nhà, gần cửa, có bốn cái ghế cây hai bên, ghế ngồi dựa lưng rất khỏe. Cô bước ra hàng ba đứng ngó vô cô vui lòng hết sức. Cô tính thầm nên mua một bộ ván gõ nhỏ lót sát trong vách buồng nữa thì mới mất vẽ nghèo nàn. Cô đi thẳng vô trong đứng nhắm cái giường mới nữa, giường cũng mới mua dưới trải chiếu bông, trên giăng mùng vải trắng, cô mừng nên khoan khoái trong lòng, chắc ít bữa nữa Giao qua Giao ngó thấy ổ uyên ương Giao thích lắm.
Chưa tới 8 giờ mà con Tý đã chun vô mùng riêng của nó mà ngủ rồi. Cô Xuyến vui mừng mà không có người đặng nói chuyện, cô trở ra ngoài kéo ghế ngồi với cái đèn tạ đăng cô ao ước thuở nay, bây giờ cô mới sắm nổi.
Thình lình một chiếc xích lô ngừng ngay trước cửa. Cô Xuyến ngó ra thấy Giao ở trên xe đương bước xuống có ôm đồ đùm đề. Cô lật đật đi ra và hỏi: “Bán cái nhà được rồi hay sao?”
Giao lắc đầu nói: “Có ai mua đâu mà bán. Tôi nằm co một mình chịu không nổi nên tôi giao nhà cho anh Bảy Cao mượn anh bán giùm. Tôi kêu xe chở hết quần áo, mùng mền tôi đi.”
Cô Xuyến nói: “Thôi, trước sau gì cũng vậy. Hễ trồng dưa thì được dưa có oan ức gì đâu.”
Cô ra xe phụ ôm đồ vô.
Giao trả tiền xe, vô thấy bàn ghế mới với cái đèn thì nói: “Ủa! Mua rồi! Lẹ quá.” Chàng đi thẳng vô thấy cái giường mới nữa, có mùng chiếu cũng mới, thì cười và nói: “Ô! Ổ uyên ương tốt quá! Thiệt đáng khen.”
Cô Xuyến đương sắp đồ của chồng trên bộ ván lót phía sau cái bàn, cô nghe khen, thì chúm chím cười.
[1] công ty điện lực Chợ Quán, khu Chợ Quán
[5] miệng thằn lằn, lưỡi rắn mối: những lời nói xấu
[6] yêu cầu để mua hoặc bán
[7] chuyên chở đồ vật bằng xe
[9] tiếng Tàu: quỉ chiên dầu: bánh bột nổi được sáng chế để bày báng vợ chồng Tần Cối đời Nam Tống nhưng về sau ngụ ý bày báng người Tây Phương, họ coi người Tây Phương là quỉ nên phải chiên để trừ tuyệt.
[10] tách, tách rời, đi tẻ.