Sáng bữa sau, mặt trời đã mọc rồi mà Thị Mùi cũng như Sen, hai mẹ con vẫn còn an giấc.
Mỹ gở đầu thay áo đặng đi chợ mua ăn.
Quí trong phòng bước ra đi chơn không, mình mặc cái quần vắn bằng bố xanh cũ mèm với một cái áo thun giả có rách sau lưng vài lỗ, cổ quấn khăn lông cũng cũ. Thấy chị sửa soạn bận áo dài thì hỏi:
- Chị sửa soạn đi chợ phải không?
- Ừ, đi mua đồ ăn.
- Có tiền hay không?
- Có. Dì đưa hồi hôm.
- Trước khi đi, chị kêu giùm thằng Sen thức dậy đặng em chỉ công việc cho nó làm.
Quí đi xuống nhà dưới kiếm nước rửa mặt. Mỹ lật đật đi theo lấy thau múc nước cho em.
Mỹ đứng cài nút áo mà coi Quí rửa mặt. Mỹ thấy em, tuy y phục lam lũ, mặt và .. tuy bị nắng táp nên nám đen, song hai bàn chân trắng hồng, móng tay cắt sạch, còn trên đầu thì tóc hớt thiệt khéo. Mỹ nhìn cùng hết rồi vui thầm, biết em mình đi làm ăn dầu không được vui sướng, chớ cũng không đến nỗi cực khổ vất vả.
Qui lau mặt rồi lấy một cái luợt nhỏ trong túi quần ra mà chải tóc. Liếc thấy chị đương đứng nhìn mình thí Quí cười và thôi thúc: “Chị kêu giùm thằng Sen dậy rồi đi chợ đi, kẻo trưa”.
Mỹ đi lên nhà trên.
Quí thấy chú Tiền đi ngàng nhà thì nói: “ Chú Tiền, bữa nay anh em tôi sẽ phụ với chú mà dọn dẹp sân và vườn cho sạch sẽ. Đợi Sen dậy rồi tôi chia công việc cho mỗi người. Chú kiếm cuốc, xuổng dao, mác đem ra để ngoài sân cho sẵn đi, đặng chúng ta ráp làm việc”
Chú Tiền đi lấy klhí cụ, Quí đi thẳng ra sân, thấy dáng Sen thức dậy, đương đi sật sừ trong nhà thì kêu:”Sen a, rửa mặt riết đi, rồi ra đây cho qua biểu”
Chú Tiền ôm ra hai cái cuốc với hai cái mác, Sen rửa mặt rồi cũng ló ra, Quí thấy Sen mặc bộ đồ vải trắng thì nói: “không được. Em phải vô thay đồ cũ mà bận. Như không có đồ bận thì bận đồ đá banh cũng được. Làm cỏ chớ không phải đá gà hay là đánh bài đâu mà bận đồ mới”.
Sen cũng quằng trở vô, tuy bất bình song không dám trái lịnh. Một lat Sen ra lại, bây giờ mặc đồ đá banh, song chân mang guốc. Quí biểu bỏ guốc rồi kêu lại gần mà nói, có chú Tiền đứng một bên: “Qua về đây, qua thấy nhà bỏ xập xệ, còn từ trước ra tới sau vườn, thì cỏ mọc lan đền nền nhà, chẳng khác nào nhà vô chủ ở trong miếng đất hoang.
Qua thấy vậy qua đau lòng quá, chịu không được. Người ta thường nói nghèo cho sạch rách cho thơm. Dầu bây giờ anh em mình nghèo đi nữa, mình cũng phải dọn dẹp cho sạch sẽ tử tế. Nếu mà mình có tiền dư thì mình mướn năm ba người giúp chú Tiền mà dọn dẹp trong năm bảy bữa chắc xong. Ngặt anh em mình không có tiền mà mướn người ta, vậy anh em mình phải ra công mà làm, mình làm dở thì mười bữa hoặc quá lăm là một tháng rồi cũng được. Em phải ráng làm với qua và chú Tiền, làm việc nhà không ai chê cười đâu mà sợ. Bây giờ lo dọn dẹp cái sân cho sạch sẽ. Nhổ cây bắp khô cho trống, dẫy cỏ cho sạch hết rồi giăng dây làm bồn tròn bồn vuông cho vui mắt. Dọn sân rồi mình dọn mé nhà bếp để trồng rau, trồng ớt, trồng cải trồng hành mà ăn cho khỏi mua.
Còn sau vườn lúc nầy trời nắng cỏ đã chết rồi, nhưng còn rải rác những cây tạp nạp mọc tràn lan. Mình đốt hết những cây bậy đó đi, đào gố cỏ khô cho tuyệt giống, dọn dẹp cho trống trải bằng thẳng đặng trời sa mưa mình tỉa đậu trồng bắp cho giáp vườn.
Vuông tra mình cũng phải sửa lại. Trước hết phải rút chà gai, đốn gốc mục, đem bùn bồi dài theo mấy hàng tre, đào mương phía trong cho sâu lám như vậy tre mới phát. Nầy chú Tiền, chương trình của tôi sắp như vậy đó, cứ theo đó mà làm tới. Để trồng tỉa cho có huê lợi, hoặc đợi mùa lúa tới thâu lúa ruộng hương hỏa rồi tôi sẽ tính tới việc tu bổ nhà. Thôi bây giờ ráp làm việc. Sen em nhổ hết những cây bắp khô mà để đống lại đi. Việc ấy nhẹ nhàng em làm được, để qua với chú Tiền nhổ cỏ. ”
Quí nói dứt lời liền lấy một cái cuốc đi thẳng vô thềm nhà rồi bắt đầu từ đó mà cuốc ra.
Chú Tiền thấy Quí hăng hái, hễ nói là làm, chú chúm chím cười, rồi cũng lấy cuốc mà cuốc cỏ với Quí.
Sen từ nhỏ chỉ biết ăn, ngủ và đi chơi, chưa hề hạ mình và ra sức làm việc lao động, nên nghe lời anh chỉ dạy thì không vui chút nào; nhưng thấy Quí đã mạnh dạn cầm cuốc mà cuốc cỏ cũng như chú Tiền, liệu không thể đứng ngó hay bỏ đi chơi được, cực chẳng đã Sen phải lại đám bắp mà nhổ cây bắp khô, mặc dầu lòng không thỏa thích nên làm không sốt sắng, nhổ bắp mà nhổ một tay cây nào trốc là may, cây nào chắc gốc thì trì kéo cù lơ cù dựt.
Quí dòm thấy thì kêu mà nói: “Ê, Sen! Làm cho mạnh mẽ chớ, nhổ hai tay thử coi nào! Làm việc sao mà yếu ớt như con gái vậy? Con trai phải cứng cỏi lanh lẹ mới được mình là thể thao gia, mình không được phép làm thẹn cho sắc phục thể thao chớ”
Sen vứa giận vừa thẹn ráp cả hai tay mà nhổ bắp, nhổ lẹ làng mạnh mẽ, nhổ đâu bỏ đó, tính nhổ sạch sẽ hết rồi sẽ gom đống.
Quí thấy lời khiêu khích của mình đã hiệu quả thì gật đầu và ngó chú Tiền mà cười.
Những tiếng om sòm rần rạc ngoài sân làm cho Thị Mùi không thể ngủ nán được, bởi vậy bà thức dậy bước ra cửa mà dòm. Bà thấy Sen hè hụi nhổ bắp, làm như hạng nông phu thì bà bực tức, nhưng thấy Quí cũng cuốc cỏ, xốc bụi cát bay lên tưng bừng như lục lộ ngoài đường, thì lòng bực tức ấy yên tĩnh lần lần, rồi bà ngoe ngoẩy bỏ đi rửa mặt.
Mỹ đi chợ về thấy hai em làm việc thì đứng lại mà coi. Sen nhổ bắp hết rồi, đương sắp đống dựa bờ tre. Chú Tiền với Quí cuốc cũng đã sạch cỏ được gần phân nửa sân vì cỏ mọc trên cát nên dễ cuốc, lại nhờ tháng nắng cỏ chỉ còn từ khóm từ chòm nên làm không nặng công lắm.
Mỹ bưng rổ đi vô nhà bếp vừa đi vừa nói: “Hai em dọn sân mệt nhọc chắc đói bụng sớm. Vậy để chị nấu cơm riết cho mà ăn. ”
Quí thấy Sen dọn đám bắp xong rồi, thì kêu mà biểu lấy mác đốn bỏ bụi keo tây vô duyên đứng xớ rớ gần cửa ngõ. Vì không quen lao động, nên Sen làm việc mà mồ hôi tuôn ra mặt ướt dầm. Trước thái độ cứng cỏi mà vui vẻ của Quí, sự tức giận của Sen lần lần tiêu tan mà nhường chỗ lại cho sự hăng hái nhậm lẹ, là tánh tự nhiên trời phú cho hạng thanh niên.
Sen chặt cây keo vài cái, nhưng không quen đốn cây, lưỡi mác cứ lãi hoài, liệu thế làm không kham, mới đổi với chú Tiền đặng cuốc cỏ, để chó chú đốn keo.
Quí với Sen bây giờ đứng gần nhau mà cuốc cỏ, Quí muốn an ủi em, nên vui vẻ hỏi:
- Làm việc phải vui hay không em?
- Vui.
- Ừ, cần lao nó có cái thú vui đặc biệt, nhờ thú vui ấy nên hạng lao động mới sống được. Thú vui ấy nó cũng nồng nàn, khoẻ khoắn như thú vui theo thói cờ bạc hay chơi bời, nhưng nó cao thượng hơn, vì nó làm phấn khởi tinh thấn của mình, mà nó cũng hữu ích, vì nó không làm mất tiền, trái lại nó có thể dựng sự nghiệp nếu mình siêng năng kiên nhẫn. Em ráng tập cần lao cho quen, rồi em sẽ thấy thú vui của nó. Mà hễ em biết vui thú cần lao rồi, tự nhiên em ghét chơi bời, bài bạc, dâm dật, xa hoa.
Muốn chọc em nói chuyện, mà thấy Sen cứ lặng thinh. Quí bèn hỏi:
- Làm việc từ hồi sớm mai đến giờ em mệt hay chớ?
- Chưa.
- Hứ !Phải thành thiệt, đừng dối trá. Làm việc chưa quen hễ làm một lát thì đã mệt rồi. Ai cũng vậy, không có ai hèn mà phải thẹn, nên giấu giếm. Em có mệt thì ngồi nghỉ một chút cho khoẻ rồi sẽ làm tiếp.
- Thiệt em chưa mệt.
- Tốt lắm. Vậy thì cứ làm, chừng nào mệt thì nghỉ. Để rồi em coi, mình làm việc mệt, lát nữa ăn cơm ngon lắm.
- Em đói bụng rồi.
- Qua cũng đói nữa. Chị Hai đã biết mình sẽ đói, nên hồi nãy đã hứa lo nấu cơm sớm cho anh em mình ăn. Vậy mình chẳng nên thúc cơm mà làm rộn cho chị.
- -Mấy năm nay anh đi làm ăn, anh làm việc như vầy hay sao?
Thấy em đã bắt đầu nói chuyện, Quí mừng thầm nên vui vẻ đáp liền:
- Việc gì qua cũng có làm qua hết thảy.
- Vậy mà người ta nói anh ở bồi.
- Phải. Lúc nhỏ sức yếu, nên qua ở bồi. Chừng lớn lên qua làm tới việc nặng. Ở đời phải cực rồi mới biết khoẻ. Em còn nhỏ, qua muốn em cực như qua, đặng tập cho quen tánh siêng năng kiên nhẫn, mà đảm đương với đời.
- Thiệt từ nhỏ đến giờ em không có làm việc chi hết.
- Uổng lắm! Mà không trễ đâu. Em còn thì giờ mà tập làm việc. Biết làm việc rồi chơi mới vui em à.
- Phải, nhớ hồi nhỏ anh làm ná cho em bắn cu vui quá.
- Phải, Qua cũng còn nhớ chuyện đó. Nếu em nghe lời qua mà làm việc thì qua sẽ bày cho em nhiều cách chơi khác vui hơn.
Với gịong vừa thân yêu vừa khuyên dỗ của Quí, Sen không thể không cảm xúc. Đã vậy mà nghĩa đệ huynh đứt đoạnh mười mấy năm nay, bây giờ mới nối lại, Sen không thể không vui mừng. Sự phiền giận gây trong lòng Sen từ hôm qua, nhờ giọng thân với nghĩa huynh đệ ấy phá tan lần lần, bây giờ Sen hết sụt sè, hết cùng quẳng, mà lại dạn dĩ vui cười, mặc dầu mệt đổ mồ hôi, bụng đói thắt thẻo.
Thấy Mỹ bước ra kêu ăn cơm, Quí với Sen mừng rỡ, buông cuốc đi vô liền, thầm cám ơn chị nấu cơm mau, vui thấy chị em người lo trong, kẻ lo ngoài, hiệp nhau làm việc chung cho gia đình, cho cả ba chị em do một cha sanh ra.
Quí với Sen rửa mặt rửa tay rồi ngồi ăn cơm, vui cười hòa nhã.
Mỹ bữa nay cũng lại ngồi ăn chung, không đợi Quí biễu, và thấy hai em vui cười Mỹ rất đẹp ý.
Duy có Thị Mùi sắc mặt đầm đầm không vui, vì trong lòng phiền Quí nhiều khoản, phiền công kích bài bạc, phiền bắt Sen cuốc cỏ, nhứt là phiền cử chỉ tự tôn của Quí, hễ mở miệng thì lên giọng chủ nhơn ông, không kiêng nể uất hạ mình nữa.
Ăn cơm rồi, thấy trời nắng gắt. Quí biểu Sen nghỉ đến chiều mát sẽ làm việc nữa, để chú Tiền coi hốt cỏ đã cuốc rồi và dọn dẹp chỗ bụi kéo cho sạch sẽ.
Thị Mùi sửa soạn lấy dù mà đi. Quí liếc thấy liền hỏi:
- Thưa dì, vậy chớ dì tính đi đâu mà lấy dù đó?
- Đi ra chợ chơi.
- Thưa dì, nếu thiệt dì đi chơi thì tôi không dám cản. Còn nếu dì đi đánh bài thì tôi xin dì đừng đi.
- Tại sao mầy không muốn tao đánh bài.
- Tại nghề đánh bài đã làm hại cha tôi nhiều lắm rồi.
- Tiền của tao thì tao chơi, tao có biểu ai chịu tiền đâu mà nói tao làm hại!
- Xin lỗi dì, tôi lăn lộn trong trường đời mười mấy năm nay, tôi luôn luôn thấy thiên hạ giả dối tôi giận lắm, nên tôi tập tánh thành thiệt. Bất luận việc gì hễ tôi nói thì tôi cứ nói ngay bon, không chịu trớ trêu quanh quẹo. Dì nói dì đi đánh bài dì không có làm hại ai. Thưa dì, dì làm hại cha tôi nhiều lắm, trước kia vì dì đánh bài nên cha tôi mới nghèo, nghèo đến nỗi không cho tôi đi học được rồi còn mắc nợ mà tiêu tan sự nghiệp.
- Mầy đừng có nói như vậy. Cha mầy nghèo, mắc nợ là tại ổng đá gà đánh bài ổng thua chớ phải tại tao sao.
- Thưa, cha tôi cũng có thua, chớ không phải một mình dì. Tôi công nhận sự đó là sự thiệt. Nhưng mà nếu dí lo làm ăn, dì siêng năng tiện tặn, và khuyên giải cha tôi đừng chơi, thì gia đạo đâu đến nỗi suy sụp. Dì đã không khuyên giải, mà dì lại trưởng chí đổ bác cho cha tôi, rồi dì cũng chèo xuôi một mái, tại như vậy nên mới nguy đó. Sự ấy cũng là sự thiệt, dì chối sao được. Cha tôi chết rồi, lẽ thì dì phải tự hối mà bỏ tật cũ để lo làm ăn. Té ra dì cũng cứ đánh bài hoài, huê lợi ruộng hương hỏa của tôi năm nào dì cũng thua hết, bỏ chị tôi rách rưới, lại làm gương xấu cho em tôi nữa. Đánh bài nó kết quả như vậy đó, sao mà dì nói không hại?
- Cha chả! Bây giờ mầy về đây mấy bắt lỗi tao hà?
- Thưa dì, tại dì nói đánh bài không hại, nên tôi phải chỉ rõ chỗ hại cho dì thấy. Vì tôi quen tánh thành thiệt, nên lời tôi nói không làm cho dì vui, chớ không phải tôi bắt tội bắt lỗi. Tôi xin nói thêm rằng tôi về đây tôi thấy em tôi nó 20 tuổi rồi mà nó không biết nghề nghiệp chi hết, chỉ biết đi chơi với đá gà, ấy là tại nó noi theo gương của dì. Xin dì suy nghĩ lại, sanh con thì phải gíao hoá cho nó thành người đúng đắn chớ ai đành un đúc thành “ bợm bài bạc” bao giờ.
- Quá rồi ! Hồi nãy mầy bắt lỗi tao, rồi mầy dạy khôn tao nữa. Tao ở với cha mấy hơn 15 năm, ổng chưa có nói nặng lời với tao lần nào. Mầy là con sao mầy vô lễ, mầy dám mắng nhiếc tao?. . . Ông Bồi ơi ! Ông đội mồ về mà coi nó hỗn ẩu với tôi đây nè!.
- Dì kêu cha tôi làm chi! Cha tôi uất ức nên hiện hồn biểu tôi về đặng việc nhà kẻo chị tôi khổ, em tôi hư, tại vậy nên tôi mới về, tôi nói thiệt cho dì biết. Tôi về từ trưa hôm qua, tôi thấy nhà cửa như nhà hoang, dì đi đánh bài, thằng Sen đi đá gà, chị Mỹ rách rưới lao khổ như con mọi. Thấy tình cảnh khốn nạn thiệt tôi muốn chết cho rồi. Mẹ tôi cần kiệm dư tiền mua được 25 mẫu ruộng để cho con thì bán mà nuôi mấy ông tướng. Ông nội bà nội tôi để lại một sở 13 mẫu, cha tôi chết rồi, chủ nợ thi hành cũng lấy tuốt. May còn được 12 mẫu ruộng hương hỏa chị tôi với em tôi còn có cơm mà ăn. Lại cũng nhờ nhà nầy là nhà thờ họ thi hành phát mãi không được, nên chị tôi với em tôi mới có chỗ mà ngủ. Mà ruộng hương hòa với nhà thờ đều thuộc tôi làm chủ. Cha tôi mất rồi, mấy năm nay dì thâu góp huê lợi của sở ruộng hương hoả, lẽ thì mỗi năm dì phải xuất ít chục bạc may quần áo cho chị tôi mặc lành lẽ với người ta, sao dì bỏ túi hết đặng đi đánh bài, bỏ chị tôi lang thang lưới thưới như vậy? Ông nội bà nội tôi lập ruộng hương hỏa để lại cho chị em tôi cúng quảy, chớ đâu có phải để cho dì thâu huê lợi đặng đánh bài đâu.
- Sở ruộng hương hỏa mỗi năm cho mướn có mấy trăm thùng lúa, bán mà đi chợ mua ăn hàng ngày không đủ, chớ phải nhiều nhõi gì hay sao mà nói tao giựt tao xài riêng.
- Có mấy trăm thùng lúa đó nếu đừng chơi bời biết cần kiệm, thì cũng đủ sống thong thả. Người ta không có gì hết mà người ta khéo lo thì người ta cũng được sung sướng thay. Tôi nói thiệt với dì, tôi về đây là vì tôi vưng theo ý cha tôi ứng mộng dạy tôi phải về mà sắp đặt việc nhà lại cho chị tôi hết cực khổ, em tôi hết ta bà. Vậy từ bữa nay tôi nắm quyền làm chủ nhà thờ với ruộng hương hoả. Ai ở trong nhà nầy đều phải tùng quyền tôi. Ai cũng phải làm ăn, không được chơi bời nữa. Tôi cấm nhặt không được bài bạc và đá gà. Nếu ai không chịu nghe lời tôi thì cất nhà riêng mà ở, rồi muốn chơi bời bài bạc tuỳ ý.
- Mầy muốn đuổi tao ra khỏi nhà nấy hảø?
- Không. Tôi không đuổi ai hết. Tôi buộc phải ăn ở tử tế, đừng chơi bời đánh bài mà thôi. Nếu dì bỏ được tật đánh bài, thì dì cứ ở đây với tôi. Tôi hứa tôi sẽ nuôi dì đến trăm tuổi già.
Thị Mùi tức giận cành hông. Nãy giờ muốn xách dù mà đi, nhưng nghe Qúi nói gắt quá nên không dám đi đánh bài, còn muốn cãi lẽ thì nói không lại miệng Quí. Chị ta bực mình bỏ đi vô buồng mà nằm.
Quí biết tâm lý, thấy vậy thì hiểu mình đã thắng được bàn đầu rồi, nên bước ra ngoài sân chỉ công việc cho chú Tiền làm rồi trở vô nằm nghỉ.
Đến xế mát, Quí kêu Sen ra phụ với chú Tiền mà cuốc cỏ hốt rác nữa. Ba người làm tới chiều thì cái sân trứơc nhà sạch trơn. Chừng Mỹ ra kêu ăn ơcm, Quí đứng ngó cái sân và nói với Sen: “Em thấy chưa? Mình chịu cực mới một bữa mà nhà của mình bây giờ coi vui vui, hết cái cảnh hoang vu ưu tệ nữa. Vậy từ rày về sau em đừng thèm đi chơi bậy bạ nữa, cứ đồng tâm hiệp lực với qua mà lo làm việc, để đem sanh khí trở lại cho nhà mình, đặng anh em chung hưởng cái vui với nhau, cái vui ấy khỏi tốn hao mà nó lại thanh nhã hơn cái vui của trường gà hay sòng bạc”
Sen cười. Hai anh em dắt nhau đi tắm, Sen nói chuyện vui vẻ, chớ không phải quạu quọ như bữa trước.
Thị Mùi dậy ra ăn cơm chiều, chị ta ngồi mà sắc mặt đầm đầm, không nói mà cũng không ngó qua con ruột con ghẻ nào hết, dường như thù oán tât cả những người trong nhà.
Quí lại kiếm chuyện mà nói không ngớt, hỏi thăm Mỹ coi những người hồi trước thân thiết với cha bây giờ ai còn mất, rồi dặn Sen ngày mai sẽ làm tiếp những việc gì, tính dọn dẹp chung quanh nhà cho sạch sẽ, sửa chữa cửa ngõ lại cho coi được, rồi sẽ lo tới phía sau vườn đặng qua mùa mưa mà trồng khoai trồng bắp. Quí nói chuyện tự nhiên với chị với em, không nói động tới Thị Mùi nữa, làm như không kể có chị ta ngồi đó.
Ăn cơm rồi Quí rủ Sen đi ra lộ chơi. Anh em đi lên đi xuống nói chuyện. Quí chăm chú giảng giải em về tư cách con người ở đời phải tu tâm dưỡng tánh, phải tập ăn ở cho ngay thẳng, trong sạch, hiền lành, biết phân biệt phải quấy, hay dở, cao thấp, đặng tránh cái quấy, cái dở, cai thấp. Phải lo làm cho tròn phận sự đối với thân danh, đối với gia đình, đối với xã hội, đối với đất nước. Được giàu hay là chịu nghèo cũng vậy, phải biết thương người, phải ham làm việc, đừng thèm tham lam, đừng ham xa hoa, đừng sợ cực nhọc, đừng chịu dua nợ.
Người quen trong xóm ai thấy Quí cũng mừng, rồi hỏi về bao giờ, mấy năm nay đi đâu, làm việc gì, làm ăn có khá hay không. Quí vui vẻ trả lời với mọi người, cứ nói đi khắp xứ, làm ra đồng nào ăn hết đồng ấy, nên không khá mới trở về đây.
Trong mấy ngày sau, Quí cũng hiệp với Sen và chú Tiền mà cuốc cỏ hoang bang đất trong vườn, không nới ra khỏi nhà.
Thị Mùi cũng không đi đánh bài. Nhưng lục đục ở nhà được 3 bữa chị ta bực tức quá, mà không nói ra được đặng xả hơi cho bớt giận. Một bữa, lối nữa chiều chị ta bận áo đội khăn mà đi. Quí ngó thấy, nhưng làm bộ như không hay, biết mẹ ghẻ đi giờ đó là đi than phiền với người quen về sự con ghẻ hỗn hào ngang ngược, chớ không đi đánh bài.
Thiệt quả Quí định trúng ngay. Thị Mùi ra chợ Càng Long ghé nhà cựu Hương quản Đề là nhà chị ta thường tới đánh bài. Hôm nay thiếu tay nên gầy sòng không được, nhưng có Sáu Trừ với Tư Tàu đương ngồi nói chuyện với chủ nhà. Mấy người thấy Thị Mùi bứơc vô thì hỏi lăng xăng, người hỏi tại sao để chiều mới ra, người hỏi mấy bữa rày đi đâu mà vắng mặt.
Thị Mùi ngồi bí xị rồi thở dài mà nói: “Thằng Quí đó nó về nó kiếm chuyện nói xóc óc, làm cho tôi giận tôi nằm trong nhà chớ có đi đâu”.
Vợ Hương quản Đề hỏi thằng Quí nào. Thị Mùi mới kể chuyện Quí về mấy bữa rày làm dông làm gió, trợn trạc rầy thằng Sen sao lo không làm ăn gì hết cứ đá gà đá banh. Nó lại băt lỗi bắt phải, dạy dại dạy khôn tới chị ta, nó nói tại chị ta làm cho cha nó mang nghèo mắc nợ phải bán hết ruộng đất. Nó làm phách đòi làm chủ nhà thờ và hương hoả, cả nhà đều phải tùng quyền nó, phải lo làm ăn, không ai được phép đi chơi, nhứt là đánh bài đá gà. Nó nói ai không chịu phục tùng nó, thì cất nhà riêng mà ở rồi thong thả muốn làm gì thì làm, chớ ở trong nhà nó thì không được chơi bời nữa.
Hương quản Đề nói:
- Cha chả! Thằng Quí nó về nó muốn đuổi bà đa. Nó đi ở bồi mười mấy năm nay coi bộ nó khá hay không?
- Khá giống gì. Thấy có cái giỏ mây nhỏ. Còn ăn bận thì như cu ly.
- Vậy mà đi đâu làm chi?
- Tôi ghét tôi không thèm hỏi.
Sáu trừ nói: “Nếu Quí buộc gắt, bà Bồi hết đi đánh bài được, chợ mình bị thiệt hại, vì mất hết một tay bài”.
Tư Tào nói: “Quí là con ghẻ, nó có quyền gì mà cấm không cho bà Bồi đánh bài?”
Thị Mùi nói: “Ý nó nói như tôi muốn đi đánh bài thì đi chỗ khác mà ở, nó không cho ở trong nhà nó. Mấy bà con nghĩ coi nó ngang ngược đến bực nào. Cha nó cưới tôi về đó. Cha nó chết thì tôi ở đó mà phụng tự. Vợ chồng ăn ở có con chớ phải cặp xách gì hay sao mà nó đuổi tôi được, tôi không thèm đi đâu hết. Tôi ở đó với con tôi đặng đi đánh bài chơi. Nó giỏi nó đi kiện tôi tời đâu nó kiện “.
Hương quản Đề nói: “Không được đâu bà. Tôi thấy bà thất thế rồi. Bà cự không lại đâu. Bà làm bạn với ông Bồi, tôi nghe nói hồi đó làm sơ sịa, không có lập hôn thú. Ông Bồi mất, chớ chi bà có hôn thú thì bà là kế mẫu của các dòng con, bà được ở nhà thờ, được góp huê lợi hương hỏa mà cúng ông bà. Bà không có hôn thú, thì thằng Quí là trưởng nam nó phải ở nhà thờ ăn hương hoả. Huống chi lúc ông Bồi gần chết tôi nghe nói ổng có mời làng đến lập di chúc để nhà thờ và hương hỏa cho con trai trưởng nam nữa. Thế thì bà với thằng Sen không thể nào tranh nỗi với thằng Quí đâu”.
Thị Mùi nghe như vậy thì bủn rủn, nên thở dài mà than: “Thiệt hồi ổng cưới tôi, không có lập hôn thú. Tôi có dè ngày sau có chuyện rắc rối nhhư vầy đâu mà bắt ổng làm. Còn lúc ổng bịnh nặng, ổng có mời làng đến lập tờ gì đó tôi không biết. Chớ chi tôi biết, tôi xin ổng biên trong di chúc để nhà thờ với hương hỏa cho tôi thì xong quá”.
Sáu Trừ nói: “ Đâu mà được bà! Có phép nào mà để hương hỏa nhà thờ cho đàn bà, nhứt là có con trưởng nam sờ sờ đó. Để cho thằng Sen cũng không được. Vậy bà phải nhịn. Nếu bà cự thì bà thua. Thầy Hương quản biết luật bà hỏi thầy thử coi. ”
Hương quản Đề tiếp nói: “ Tôi đã nói không có hôn thú thì thất thế rồi. Chúng đuổi phải đi không cãi lẽ gì được mà cãi”.
Thị Mùi ngồi buồn hiu, thấy Sáu trừ nói với Tư tào về, chị ta cũng từ giã vợ chồng Hương quản mà về.
Ăn cơm chiều, Thị Mùi bắt đầu đổi thái độ, khởi nói êm ái với Quí, biểu Quí làm ơn tập giùm cho thằng Sen biết công việc trong nhà, rồi dạy nó trồng dưa đậu cải cà, nhờ miếng đất lớn, nếu trồng cho giáp, thì bán lấy lợi xài không hết.
Quí biết mẹ ghẻ ra chợ hồi chiều nghe người ta bày biểu sao đó, nên xuống nước mới dã lã làm quen. Anh ta biết mẹ ghẻ đã biết lỗi, mình không nên làm oai nữa, nên cũng lấy lời dịu ngọt má đối đáp. Thấy hổm nay thằng em đã sợ nên biểu đâu làm đó; bây giờ mẹ ghẻ cũng nể không dám đánh bài, vậy mình nên lấy chữ hòa mà dìu dắt cả hai trở về đường phải, cần gì mà làm hùm làm hổ nữa.
